تمرکز معدنی های عظیم به جای فراوری فولاد، بر اکتشاف و استخراج - وبلاگ سرمایه

به گزارش وبلاگ سرمایه، به گفته یکی از اعضای خانه معدن ایران، در صورت تحقق چشم انداز ایران در افق 1404سال، زنجیره فولادسازی کشور به ظرفیت 55 میلیون تنی دست خواهد یافت که بیانگر رشد میانگین سالانه 20 درصدی است اما حرکت شرکت های عظیم به سمت فراوری فولاد، به جای تمرکز بر سرمایه گذاری در توسعه اکتشاف و استخراج جدید و یا توسعه زیرساخت های صادراتی، این هدف را با چالش روبرو خواهد نمود.

سجاد غرقی- عضو خانه معدن ایران و نایب رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران- در گفت وگو با وبلاگ سرمایه، اظهار کرد: با وجود منابع غنی معدنی سنگ آهن در ایران، فولادسازی صنعتی مهم، ارزش آفرین و استراتژیک در کشور محسوب می گردد. هرچند صنعت معدن در ایران در دو دهه گذشته بازارهای صادراتی قابل توجهی داشته است، اما توسعه صنعت فولاد، بازاری مطمئن، پایدار و موثر را برای صنایع بالادست فراهم آورده است تا در مجموع، امروز شاهد شکل گیری زنجیره قوی فولاد در کشورمان باشیم. با اتکا به همین زنجیره هم در طرح جامع فولاد، برای دست یابی به فراوری 55 میلیون تن فولاد در سال 1404، هدف گذاری شده است.

وی اضافه نمود: با این حال طی چند سال گذشته، سیاست های جدید دولت، معین دستوری نرخ کنستانتره و گندله، اجرای نظام سهمیه بندی و معین عوارض سنگین روی صادرات، سبب کاهش و حتی توقف سرمایه گذاری قابل قبول و مورد احتیاج در معادن سنگ آهن به عنوان بخش بالادست زنجیره فولاد کشور شده است. این شکاف، در آینده نزدیک اثرات جبران ناپذیری بر صنعت فولاد کشور خواهد داشت و دستیابی به اهداف طرح جامع فولاد را با چالش های جدی روبرو خواهد نمود.

این عضو خانه معدن ایران، با بیان اینکه براساس طرح جامع فولاد و در صورت تحقق برنامه سند چشم انداز ایران در افق 1404، زنجیره فولادسازی در کشور به ظرفیت 55 میلیون تنی دست خواهد یافت، گفت: این هدف، به معنای فراوری بیش از دو برابر ظرفیت فعلی در سال های پیش رو و رشد میانگین سالانه 20 درصدی است. دست یابی به چنین جهش عظیمی، احتیاجمند سرمایه گذاری در کل زنجیره فولاد کشور است؛ به این معنی که علاوه بر لزوم افزایش فراوری صنعت استراتژیک فولاد، توسعه متوازن در صنایع بالادست نیز باید با تجمیع سرمایه و سرمایه گذاری مناسبی همراه گردد تا صنایع معدنی قادر به افزایش میزان فراوری از 80 میلیون تن سنگ آهن در حال حاضر، به 160 میلیون تن باشند.

غرقی ضمن تاکید براینکه این استدلال واقع بینانه، مورد تایید مدیران دولتی، کارشناسان و بازیگران حاضر در زنجیره فولاد کشور قرار داد، اما عجیب است که تصمیمات و برنامه ریزی های سال های اخیر، نه تنها کمکی به تقویت حلقه های نخست زنجیره فولاد کشور ننموده که اسباب تهدید صنعت معدنکاری، فرار سرمایه معادن عظیم به سایر بخش ها و کشورها، توقف سرمایه گذاری و حتی تعطیلی معادن کوچک را فراهم نموده است. موضوعی که می تواند به پاشنه آشیل طرح جامع و چالشی عظیم برای توسعه صنعت استراتژیک فولاد بدل گردد.

دست اندازهای جهش فراوری

نایب رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران، ادامه داد: اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران حاکی از کاهش قابل توجه و معنی دار ارزش سرمایه گذاری در معادن سنگ آهن در حال بهره برداری کشور، به ویژه از سال 1395 به بعد است. براساس این اطلاعات، میزان سرمایه گذاری در سال های 1395 و 1396 نسبت به سال 1394 بیش از 17 درصد و در سال 1397 نسبت به سال گذشته آن حدود 44 درصد کاهش یافته است. هرچند آمار رسمی مربوط به سال 1398 در دسترس نیست، اما مشاهدات نشان می دهد کاهش سرمایه گذاری در این بخش همچنان ادامه دارد.

غرقی تاکید نمود: در عین حال شرکت های عظیم سنگ آهن کشور از جمله گل گهر و چادرملو، به جای تمرکز سرمایه گذاری در توسعه اکتشاف و استخراج جدید و یا توسعه زیرساخت های صادراتی، به سمت فراوری فولاد حرکت نموده اند که این مدل تجاری، با هیچ کدام از مدل های مالی توسعه شرکت های نامدار معدنی در جهان مانند ریوتینتو، وله برزیل و BHP سازگار نیست. همچنین در حالی که متوسط حفاری در کشور غنی ایران فقط نیم متر بوده که در مقایسه با متوسط 100 متری حفاری در کشوری همچون کانادا ناچیز است.

عضو خانه معدن ایران اضافه نمود: این علائم و نشانه ها، موید آن است که نه تنها سرمایه گذاران جدید علاقه ای به ورود به بخش معدن ندارند، که فعالان فعلی نیز سرمایه گذاری در جهت توسعه اکتشاف، استخراج و فراوری را غیر مالی دانسته و این فرایند، دستیابی به فراوری مورد احتیاج بخش فولاد برای تحقق فراوری 55 میلیون تنی در سال 1404 را با چالشی جدی روبرو می نماید.